Nieuwe initiatieven moeten wijnbouw stimuleren
Er worden initiatieven genomen om de wijnbouw te stimuleren, zowel in België als in Nederland.
Gedeputeerde Jasper Kuntzelaers (PvdA) stelt daarvoor een beleidsplan op. Heel wat wijnbouwers vragen wel dat de wetgevingen van de verschillende overheden beter op elkaar worden afgestemd. Veel wijnbouwers vinden dat er ook nood is aan meer ondersteuning.
Er worden initiatieven genomen om de wijnbouw te stimuleren. De Nederlandse provincie Limburg wil de wijnbouw een duwtje in de rug te geven. Gedeputeerde Jasper Kuntzelaers (PvdA) stelt daarvoor een plan van aanpak op. Speciale aandacht gaat naar het Heuvelland omdat daar de combinatie van dit type landbouw en het toeristische element optimaal samenkomen. “Nederlands Limburg geldt als één van de grote toeristische provincies van Nederland”, zegt Jasper Kuntzelaers. “Om daar het element wijn en wijnbouw aan toe te voegen, zal dat de kracht van de provincie meer stimuleren.” De provincie is aan het bekijken of het water meer kan opgehouden worden. “We zijn ook aan het bekijken om het water, dat nu van de hellingen afstroomt, beter op te houden, zodat het kan infiltreren. Wijnstokken en graslanden zijn een uitstekende vasthouder van water. Momenteel is er soms wateroverlast. De watercomponent is eer belangrijk. We gaan nu gesprekken aanknopen met de landbouwers. Ik laat me graag informeren door wijnbouwers. Samen met de wijnboeren kunnen we voor oplossingen zoeken.”
Oproep
Daarnaast ligt er een oproep van de Provinciale Staten in de provincie Limburg om te kijken hoe de Nederlandse provincie Limburg nog met andere middelen de wijnbouwer kan ondersteunen. “Daar is een scala van mogelijkheden denkbaar”, zegt Kuntzelaers. “ We zijn nu aan het verkennen wat we kunnen doen, zoals innovaties introduceren, steun aan jonge wijnbouwers geven en analyse van grondbeleid.” Jasper Kunzelaers wil ook meer kennis delen. “Dat is belangrijk, zeker in een regio waarin we niet veel hectares hebben, als je het afzet tegen de Duitse en Franse sectoren. We hebben volume nodig om te kunnen werken en innovaties te kunnen doorvoeren. Ik ken weinig grote investeringen vanuit de Rijksoverheid in de wijnbouw. Voor een land als Nederland is de wijnbouw altijd een kleine doelgroep geweest, zodat er zelden een specifiek beleid is voor geweest.”
Belgische provincie Limburg
Ook de Belgische provincie Limburg investeerde de afgelopen 10 jaar veel in de wijnbouw. 10 jaar geleden werd een onderzoekscentrum voor de wijnbouw geopend. Daar werd een experimentele wijngaard aangelegd om onder meer verschillende soorten wijndruiven te testen. Daarnaast beschikt de provincie ook over een vinificatieruimte voor wijn om het proces rond vinificatie ook te kunnen opvolgen. “De afgelopen 10 jaar hebben we veel geïnvesteerd in de wijnbouw en de vinificatie”, zegt Inge Moors, gedeputeerde voor de provincie Limburg. “We investeren in de wijnbouw in de provincie Limburg door in te zetten op onder andere onderzoek. Het is belangrijk om een basiswijn te maken op basis van een internationaal gestandaardiseerd protocol. Zodanig dat we de resultaten van de veldproeven kunnen evalueren Dan kunnen we wetenschappelijke conclusies trekken.”
Investering werpt vruchten af
De investering in onderzoek hebben hun vruchten afgeworpen. “We zijn veel meer kunnen internationaliseren”, zegt Inge Moors. De provincie doet nog een onderzoek voor het maken van een toekomstgerichte mousserende wijn. De provincie gaat ook een consumentenonderzoek doen bij -35 jarigen om te weten wat hun smaken zijn, zodat het vinificatieproces daar meer op kan worden afgestemd. In de Nederlandse provincie Limburg zijn nu 40 professionele wijnbouwers actief met totaal 128 hectare. Er zijn ook grotere domeinen met een oppervlakte van 10 tot 25 hectare.”
Samenwerking
Op het vlak van marketing bundelen de Nederlandse en Vlaamse overheden de krachten om de hele regio gezamenlijk te promoten, via de wijnstraat. Maar daar stopt het. Op inhoudelijk vlak en het afstemmen van beleid wordt er nog niet echt samengewerkt. De beide provincies lijken ook niet echt op de hoogte te zijn van elkaars beleid. “Ik weet niet echt hoe het beleid daar precies uitziet”, zegt Inge Moors. “Maar goed, de wetgeving ligt daar ook anders. De regels verschillen.” Jasper Kuntzelaers bevestigt eveneens. “Ik weet niet echt goed hoe het beleid daar verloopt. Misschien moeten we beleidsmatig ook meer samenwerken.”
Meer Wijnbouwers
Simon Crone van de Vereniging Nederlandse Wijn Producenten (VNWP) en eigenaar van wijndomein Rug en Rijn in het Nederlandse Elst (Utrecht), zegt dat het aantal wijnbouwers in Nederland de laatste jaren weer wat is toegenomen. « De laatste jaren is er in Nederland weer een groei. Als er problemen zijn, dan bespreken we die. De provincies staan dichter bij het agro-toerisme en die houden er zich mee bezig. Dat is in Limburg duidelijk geval.” Volgens Crone is er vanuit de nationale overheid geen directe steun meer naar wijnbouwers zoals vroeger. « In 2023 is de semi-overheidsorganisatie Productschap die er was voor landbouw gestopt. Sinds 2013 is elke sector wat op zichzelf aangewezen. Er is niet echt een organisatie in Nederland die zich bezighoudt met de stimulering van de wijnbouw. Nu goed, de vraag is: is dat nodig? ».
Wetgeving afstemmen
Bij Wijndomein St. Martinus in het Nederlandse Vijlen (Zuid-Limburg), een innovatief bedrijf dat duurzaamheid hoog in het vaandel heeft staan, vragen ze dat de wetgevingen van de verschillende overheden beter op elkaar worden afgestemd, onder meer op het vlak van gebruik van spuitmiddelen. « De landelijke en Europese wetgeving lopen niet gelijk », zegt Stan Beurskens, eveneens adviseur bij Wijnkenniscentrum Vijlen. « Het gaat vooral om het aantal verschillende middelen en de applicatiegrens. Een bepaald middel mag je in België veel vaker per jaar gebruiken dan in Nederland. En zeker voor een provincie zoals Limburg (ivm grensregio) is dit heel onlogisch.
We moeten meer inspanningen doen om de overheid mee te nemen in onze problematiek en uitleggen waarom bepaalde zaken wel en niet kunnen. Ze moeten meer naar ons luisteren. We moeten meer met elkaar samenwerken om zaken Europees te regelen. Er moet meer afstemming komen. Het is belangrijk dat bij de overheid de juiste mensen op de juiste plaats zitten. Ze moeten ook naar het buitenland kijken: wat kunnen we van andere landen leren? Voor je iets verbiedt, moet je kijken naar de oplossing. »
Nood aan ondersteuning
Veel wijnbouwers vinden dat er ook nood is aan meer ondersteuning. Wijnbouwer Maxim Geunis van Optimbulles uit het Belgische Borgloon (provincie Limburg) heeft een duidelijke mening. “Er is zeker nood aan ondersteuning van de wijnbouw. Er is sinds kort meer aandacht. Er is meer belangstelling van binnen de overheden en provincies. We kunnen nu wel steun krijgen via VLIF-subsidies op het gebied van innovatie en van uitbreiding. Daarop mag blijvend worden ingezet. Er mogen ook meer kwalitatievere opleidingen komen die meer diepgravend gaan.”
Accijnsverlaging
Wijnmaker Karel Henckens van Wijndomein Aldeneyck in het Belgische Maaseik (provincie Limburg) hoopt dat er een accijnsverlaging komt voor de wijnbouwers. “Wij zitten te wachten op een accijnsverlaging zoals dat in Nederland. We betalen 2 euro aan accijnzen voor mousserende wijnen. Voor gewone wijnen is dat 66 cent. Die 2 euro hebben ze in Nederland verlaagd naar 66 cent. Ondanks dat de accijnzen op een hoog niveau blijven, is er veel bijgeplant en houdt dat de investeerders niet tegen om te starten met mousserende wijnen. Ik hoop dat hetzelfde gezond verstand in België komt. Europa is niet één. Elke land heeft zijn eigen tarieven. Ons land wordt overspoeld met cava, prosecco, champagne waar er maar 8 cent accijnzen op worden gegeven. In ons land is dat 2 euro. Hoe wil je nu een nieuwe economische activiteit stimuleren, door hoge belastingen te hebben.
