Klassieke druivensoorten
Nog niet zolang geleden probeerden de grotere wijngaarden in Nederland succes te halen met voornamelijk de klassieke druivensoorten zoals de Riesling, Auxerrois of Pinot Gris. Deze aanplant kwam je vooral in Zuid-Nederland tegen. Het verklaart deels ook waarom veel mensen nog steeds denken dat Nederwijnen vooral uit Limburg komen. In deze provincie werden ook goede resultaten behaald. Het nadeel van de klassieke rassen is dat ze later rijp zijn en dat er meer aan gewasbescherming gedaan moet worden.
Nieuwe druivensoorten
Het zijn vooral de nieuwe druivenrassen geweest die de wijnbouw in Nederland sterk hebben doen groeien. Het zijn rassen die over het algemeen vroeger rijp zijn Door de vroegrijpheid heeft de wijnbouw zich naar het noorden uitgebreid. Onder andere naar Gelderland, Overijssel, Noord-Holland en zelfs Groningen. Dankzij de meeldauw tolerantie hoeft men veel minder te spuiten. Biologische wijnbouw is hiermee veel beter mogelijk geworden. Mede dankzij slim gebruik van ondergroei kunnen we uitstekende resultaten behalen.
Overzicht van enkele in Nederland geplante druivensoorten:
Witte Druivensoorten
Auxerrois. De Auxerrois druif wordt gebruikt voor de productie van witte wijnen en is voornamelijk aangeplant in de Bordeaux, Loire en Cahors. Naast Frankrijk is dit ras ook te vinden in onder andere Chili, de Verenigde Staten en Argentinië en vanwege zijn lage zuurgraad is de druif ook geschikt om te verbouwen in de koelere klimaten zoals British Columbia. De wijnen van de Auxerrois druif zijn droog met een muskusachtig aroma en hebben een bloemig en citrus karakter met hinten van chocolade, anijs en rook.
Bacchus is een witte Duitse druivensoort, die ontstaan is uit een kruising van Sylvaner x Riesling en de Müller-Thurgau. De naam is ontleend van de Romeinse wijngod Bacchus.
Bianca is een wit nieuw druivenras met goede resistentie tegen botrytis en meeldauw. De druif is zelfbestuivend en wordt voornamelijk gebruikt voor het maken van lichte wijnen. Echter kan Bianca ook gebruikt worden als tafeldruif omdat deze een heerlijk fruitige en zoete smaak heeft. De trossen van deze druivelaar zijn lang en bevatten middelgrote geel groene druiven die te oogsten zijn vanaf half september tot begin oktober.
Cabernet Blanc is een witte druif die gebruikt voor de bereiding van witte wijn. Zijn oorsprong ligt in Frankrijk. In de 18e eeuw verspreidde hij zich via migranten naar Nieuw-Zeeland, Chili, de Verenigde Staten, Zuid-Afrika, Spanje en Noord-Italië. In Frankrijk vindt men hem als monocépage in de wijnstreken Loire, Bordeaux en Languedoc.
Gewürztraminer is een witte druif, maar met een donkerroze tot blauwroze kleur en daarom ook wel Rode Traminer genoemd. De soort is een geselecteerde mutatie van de Traminer, een variëteit genoemd naar het dorp Tramin in Noordoost-Italië. Een aantal andere rassen zijn door kruising verkregen uit de Traminer of Gewürztraminer, zoals Riesling.
Johanniter is een witte druif met een uitstekende wijnsmaak, een redelijk goede resistentie en een gezonde, krachtige groei. Het blad en de groeiwijze lijken wat op het moederras Riesling. Het is een kruising van Riesling, Seyve-Villard, Rulander, Gutedel.
Kerner is een witte druivensoort. Het is een kruising van de rode Trollinger- en witte Riesling-druif. In 1929 door de onderzoeker August Herold gekruist. Destijds werd deze druif weißen Herold genoemd. Later is de druif genoemd naar de Duitse dichter Justinus Kerner.
Merzling is een kruising tussen de Seyve-Villarden een kruising tussen de Riesling en de Pinot Gris. De Merzling is gekweekt in Freiburg. De Merzling is een nieuw ras en heeft een hoge resistentie tegen meeldauw (oidium). Ook is er een hoge resistentie tegen valse meeldauw (peronospera). Het is een gematigde groeier en de ranken zijn goed naar boven te geleiden, zodat er een mooie loofwand kan worden gevormd. De ranken zetten zichzelf stevig vast. De opbrengst is vergelijkbaar met die van de Regent. De wijn heeft een duidelijk fris karakter, eigen aan de Riesling voorouder.
Muscaris is een wit druivenras dat in 1987 is ontwikkeld in het duitse Freiburg. . De Muscaris wijn kan omschreven worden als krachtig fruitig met aangename aroma’s van muskaat, litschi en rozen.
Müller Thurgau (Rivaner) is een Duitse druivensoort ontwikkeld in het Instituut voor viticultuur van Giessenheim door Dr. Muller, die geboren werd in het Zwitserse kanton Thurgau. De druivensoort is een kruising tussen de Riesling en de Silvaner en is gekweekt om de betrouwbaarheid van de Silvaner en de kwaliteit van de Riesling te combineren. De wijn heeft een aromatische smaak en ruikt naar fruit en bloemen.
Pinot Blanc (Weissburgunder) – is een aan de pinot noir en pinot gris verwante druif, en de wijn die geheel of grotendeels van deze druif gemaakt wordt. In Duitsland en Oostenrijk noemt men deze druivensoort Weißburgunder.
Pinot Gris (Grauburgunder) – is een uit Frankrijk afkomstige cultivar van de druif, die een groot aantal verschillende verschijningen heeft. Deze druif staat ook bekend onder de namen Pinot Grigio, malvoisie, grauburgunder, ruländer en szürkebarát.
Reichensteiner is een witte wijndruif die voornamelijk wordt verbouwd in Duitsland, Engeland en Nieuw-Zeeland. Het is een kruising tussen Müller-Thurgau en Madeleine Angevine x Calabreser Froehlich, en werd in 1939 voor het eerst in Duitsland geplant. Neutrale smaak en lijkt vaag op een Pinot-Blanc wijn.
Riesling is de grote druif van de wijnen van de Rijn en Moezel en de riesling doet het uitstekend in koele klimaten. De natuurlijke zuurgraad van deze wijn geeft hem geweldige bewaarmogelijkheden, tot tientallen jaren. De laatste jaren is de aanplant steeds licht gestegen, verwacht wordt dat deze tendens blijft bestaan.
Siegerrebe is een witte wijndruif die voornamelijk in Duitsland wordt verbouwd. Siegerrebe is in 1929 door een Duitse wijnbouwer Dr. Georg Scheu ontstaan door het kruisen van Madeleine Angevine en Gewürztraminer.
Silvaner is een Duits druivenras en komt voornamelijk voor in Duitsland en de Elzas. De Silvaner is een kruising is tussen de Traminer en Österreichisch-Weiß. Het is een snel rijpende druif met middelgrote druiven. De wijnen van de Silvaner druif zijn plezierig om te drinken, zijn licht kruidig en hebben een aroma en smaak van bloesem en fruit.
Souvignier Gris is een kruising van Bronner (een witte druif) en Cabernet Sauvignon (een blauwe druif). De druif heeft zeer sterke resistentie tegen valse en echte meeldauw (voornamelijk van de Bronner druif). Het is geen echte witte druif maar eerder met een grijze tint. Qua smaak lijkt deze druif op de Sauvignon Blanc.
Solaris is een wit druivenras dat in 1975 ontwikkeld is door het Weinbau-instituut te Freiburg, voortgekomen uit de kruising van Merzling en Geisenheim. Hiermee een verre verwant van de Riesling en Pinot-gris. De naam Solaris is afgeleid van “solar” de zon, vanwege haar kracht en vroegzomerse rijpheid.In koelere wijnbouwstreken, zoals bijvoorbeeld in Zweden, Engeland en Nederland geeft de druif toch nog hoge suiker- en lage zuurgehaltes. Ook is zij resistent tegen schimmels. Door haar zachte schil wel wat gevoeliger voor rot.
Rode Druivensoorten
Cabernet Cantor – is een in 1989 nieuw gekruisde schimmel tolerente rood druivenras. Cabernet Cantor werd aan de Staatlichen Weinbauinstitut Freiburg uit de rassen Chancellor (vulgo Seibel 7053) × (Merzling × (Zarya Severa × Muskat-Ottonel))
Cabernet Cortis – werd in 1982 gekweekt door Norbert Becker aan het Freiburg Research Instituut in Baden-Württemberg in Zuid-Duitsland. Het is een kruising tussen de Cabernet Sauvignon en de Solaris. De Cabernet Cortis kan zeer goed tegen weinig licht. De bladeren lijken op die van de Cabernet
Sauvignon. Ze zijn van gemiddelde grootte, sterk groen, diep ingesneden en vijfvingerig. De druiven zijn middelgroot. Zij zijn half oktober rijp. De kleur van wijn van deze druivensoort is dieprood en heeft veel tannines. De wijn heeft dus tijd nodig om van die harde tannines af te raken en hem plezierig drinkbaar te maken.
Dakapo is een druif met rood vruchtvlees is een bewust gekweekte kruising tussen Deckrot (kruising tussen Grauburgunder/Ruländer en Teinturier) en
Blauer Portugieser om structuur en kleur toe te voegen aan de wijnen.
Dornfelder – is een blauw druivenras dat voornamelijk in Duitsland groeit. De druif heeft een dikke schil en bevat veel kleur. De helft van de aanplant bevindt zich in de wijnstreek Palts. Voorts wordt het ras gekweekt in de wijnstreken Rheinhessen en Württemberg. De Dornfelder geeft een dieprode kleur.
De Frühburgunder is die voornamelijk verbouwd wordt in Duitse wijnstreken. Het is een mutatie van de Pinot Noir, in het Duits ook wel spätburgunder genoemd. De naam ‘Frühburgunder’ kan begrepen worden als ‘vroege Spätburgunder’, omdat de druif doorgaans 14 dagen vroeger rijp is dan de Spätburgunder.
Monarch – is een schimmeltolerant, rood nieuw ras, met een vrij fruitige, kleurintensieve wijn en hoge opbrengst. De wijnen zijn krachtig met een goed tanninestructuur. Kruising tussen Dornfelder, Merzling, Zarya Severa, Muscat Ottonel.
Pinot meunier – (Schwarzriesling) is een blauwe druivensoort. De druif wordt gebruikt voor het maken van rode wijn en champagne. Bij champagne is de druif vooral bekend om zijn ondergeschikte rol qua naam, die in volume echter een prominente rol blijkt te zijn.
Pinot Noir (Spätburgunder) – is een wereldwijd veel aangeplante druif, de grote rode Bourgogne wijnen, maar ook de witte Champagnes hebben bijgedragen aan de bekendheid en populariteit van de Pinot Noir druif. Pinot Noir is één van de oudste druiverassen en vindt volgens kenners zijn oorsprong in het Nijldal. Vanuit Egypte zou de verspreiding vooral door de Romeinen plaatsgevonden hebben. Pas Vanaf de 4de eeuw wordt de Pinot Noir gekweekt in de Bourgogne. De druiventros lijkt in vorm op de “pinot”, pijnboomappel, vanwaar de naam.
Rondo druif
Rondo is een kruising tussen Saperavi Severnyl en Sint Laurent ontwikkeld door het wijnbouwproefstation in Geisenheim in Duitsland. De Rondo heeft evenals de Solaris een hoge resistentie tegen valse meeldauw. De kleur van de bessen is blauw en het sap is donkerrood/paars. Het ras kan geoogst worden met een hoog suikergehalte en een redelijk zuurniveau. De rode wijn heeft een diep rode kleur, omdat de schil zeer veel kleurstoffen bevat. De fruitige wijn, met een Bourgognekarakter, heeft duidelijke tannines, is kleurvast en heeft in haar aroma kersen, pruimen, bloemen, druif en rook.
Pinotin is een druif die verwant is aan de prachtige bordeauxdruif cabernet sauvignon: de Pinotin. Eigenschappen van de wijnstokken: de wijndruif Pinotin is een uit Zwitserland afkomstig blauw druivenras met een hoge schimmeltolerantie. De Pinotin druif rijpt twee weken eerder af dan zijn bekende broertje. Eigenschappen van de wijn: typisch kenmerk van de wijn is de geur van rijpe zwarte kersen en daarna herkent men in de afdronk het warme en milde karakter van deze wijn.
Regent is een vrij recent druivenras uit Duitsland en heeft kleine druiven. De wijnen zijn over het algemeen diep rood, vol van smaak met voldoende tannine. Rijping op hout doet hem goed. Ook worden er stevige rosés gemaakt van deze druif.